Angulak

Aingiraren umea. Aingiraren hazte-prozesua ondorengoa da: aingira guztiak Sargazoen itsasora joaten dira arrabatzera. Larbek, behin arrautzatik aterata, 5 mm inguru neurtzen dituzte eta hosto itxura izaten dute. Bata bestearekin elkartuz bola ikaragarriak eratzen dituzte eta Itsaso zabalera irteten dira. Bertatik Europako ibaien bokaleetara iristeko 3 urte behar izaten dituzte gutxienez. Bitarte horretan bata bestea janez elikatzen dira. Behin bokaleetan, udazkeneko marea biziek ibaietara noiz sartuko zain egoten dira. Europako ibai guztietan aurkitzen dira, Itsaso Beltzean itsasoratzen direnetan izan ezik. Lehen angulen kontsumoa Bizkaia eta Gipuzkoara mugatzen bazen ere, gero eta eremu gehiagotara ari da zabaltzen.

Angulak, guregana iristen denean, gramo bateko pisua izaten du gutxi gorabehera eta 8 zentimetro baino gutxiago neurtzen ditu, jada hiru urte baditu ere. Merkaturatzen diren angulak dagoeneko egosiak egon ohi dira.

Bizirik dauden angulak eskuratuz gero (gardenak izaten dira), honako prozesu hau jarraitu beharko litzateke:

1) Ur hotzetan izango ditugu, eta behin baino gehiagotan aldatuko diegu ura, mukiak eta zikinak kentzeko.

2) Ondoren hil egin behar dira berehala; horretarako tabako-infusio bat prestatuko dugu eta behin iragazi ondoren, hozten utziko dugu. Behin hoztuta dagoenean angulei botako diogu gainetik.

3) Behin hilda daudenean, berriro ere garbitu egingo ditugu ur askorekin. Garbi-garbi geratu behar dira, izan ere lirdinga geratzen bazaie, hau koagulatu egingo da egosterakoan eta geruza zuri bat eratuko zaie gainean.

4) Jarraian koagulatu egingo ditugu irakiten ari den ur gazitan.

5) Atera, xukatu eta zapi batzuen gainean jartzen dira; hain zuzen, bertan kontserbatzea komeni da. Momentu honetan angulak merkatuan aurkitzen diren edukiko genituzke (gaur egun hutsean ontziratuta aurkitzen ditugu). Angulak prestatzeko lurrezko kazola batean oliba-olioa, baratxuri xerratuak eta pipermina jarriko ditugu; baratxuria doratzen denean sutatik kenduko ditugu eta olioak indarra galtzen duenean angulak bota eta sua igoko dugu berriro ere biziki irakiten hasi arte. Behin garbitu eta hil ondoren egosi gabe ere presta daitezke.

Kazola berean zerbitzatzen dira zurezko sardexkarekin. Anoa bakoitzak 100 g izan behar ditu gutxi gorabehera.

Merkatuan angula zuriak nahiz beltzak aurki ditzakegu. Bien arteko desberdintasuna zera da: lehenengoak, ibaian denbora gutxiago daramatenez, meheagoak izan ohi dira eta ez dira besteak bezain preziatuak.